و گاه در رگ یک حرف خیمه باید زد

۱- کنفوسیوس (۴۷۹-۵۵۱ پیش از میلاد) می‌گوید «اکثر ظلم‌هایی که بر آدمیان می‌رود، از ظلم‌هایی است که بر واژگان می‌رود» … ظلم ابتدا کلمات را می‌درد و سپس تن‌ها را می‌درد.

۲- می‌گویند یکی از بزرگ‌ترین خیانت‌هایی که هیتلر در حق آلمان کرده بود، از بین‌بردن معنا و مفهوم ‌کلمات بود، کلماتی مانند آزادی، آگاهی، پیشرفت، عدالت و … یا معانی خود را از دست داده بودند و به پوچی رسیده بودند یا مسخره می‌شدند.

۳- در نسل‌کشی وحشتناک جمهوری رواندا -واقع در مرکز افریقا- در سال ۱۹۹۰ میلادی، در کنار دیگر فجایع غیر انسانی، چیزی حدود نیم تا یک ملیون نفر، در طی صد روز به طور وحشیانه‌ای به قتل رسیدند. این جنگ حاصل یک نزاع قومی میان دو قوم «هوتو» و «توتسی» بود.

گفته می‌شود یکی از عوامل مهمی که به چنین کشتار عظیمی در مدت زمان محدود سه ماه و اندی سرعت بخشید، راه‌اندازی رادیو و روزنامه‌ای ویژه‌ از سوی افراطی‌های «هوتو» بود. در این رادیو و روزنامه و خصوصاً رادیو، قوم توتسی‌ به طور مرتب «علف هرز» و «سوسک» خوانده می‌شدند و با دادن آدرس دقیق منزل توتسی‌ها یا هوتوهای میانه‌رو، از مردم خواسته می‌شد که «علف‌های هرز» را از ریشه در آورند و «سوسک‌ها» را زیر پای خود له کنند. درست همین‌جا است که کلمات ابزار کشتار می‌شود. اگر شما بتوانید کسانی را قانع کنید که آن‌چه می‌کشند انسان نیست بلکه سوسک، موش یا کفتار است، ماشین کشتار سرعت بیشتری می‌گیرد.

درست به همین دلایل، کلمات بسیار خطرناک‌اند، حتی بیشتر از چاقوی تیز آشپزخانه یا تیزیِ لات محل. اگر قرار است سرها بریده نشود، شکم‌ها دریده نشود و زندان‌ها از بی‌گناهان پر نگردد، باید افسون کلمات را جدی گرفت و از آن‌ها افسون‌زدایی کرد. این کارها را صرفاً حاکمان با مردمان نمی‌کنند، بلکه -بیش و پیش از آن- خود مردم با یک‌دیگر می‌کنند و کلمات سلاح اصلیِ آن‌ها برای این کار است.

وقتی از برچسبی برای بازداشت فردی استفاده می‌شود، برخوردهای خارج از قانون با او نه تنها مذموم و ناپسند جلوه نمی‌کند، بلکه گویی فرض بر آن است که چنین برخوردهایی عین برگرداندن نظم و امنیت به جامعه بوده و مجریان آن سزاوار تشویق و ستایشند.

هنگامی که برچسبی منفی و زشتی به کسی نسبت داده می‌شود، ناخودآگاه جنبه انسانی شخصیت او کمرنگ‌تر شده و به همین دلیل باید از سطح جامعه‌ی انسانی به هر شکلی اخراج و طرد شود.

لذا حساسیت این‌جانب در مورد متن خبر کار شده در کانال تلگرامی [مشکات آنلاین]  به همین دلیل بود، کودک ۱۱ ساله‌ای که بنابه دلایلی دست به چنین کاری زده، نباید به این سرعت تحت چنین عناوینی از جامعه طرد شود، بلکه باید تلاش شود تا با راهنمایی، مراقبت و مشاوره به جامعه برگردد. همچنین برخورد تنبیهی با شخص خاطی بدون بررسی و پیگیری علل و عوامل اصلی این ماجرا، نه‌تنها بی‌فایده بلکه مخرب‌تر نیز ممکن است باشد.

لذا ضمن تبریک به مناسبت شروع سه سالگی مشکات آنلاین و آرزوی توفیق روزافزون برای این نهاد، بهتر بود در نقل خبر و با حفظ اصل امانت‌داری روش جایگزینی استفاده می‌شد، مثلا کلمه‌ی سارق داخل گیومه قرار می‌گرفت، یا با استفاده از ادبیات جایگزینی خبر پوشش داده می‌شد.
با تشکر

منابع مورد استفاده برای این یادداشت:
۱- http://3danet.ir/رگ-حرف-1/
۲- https://meidaan.com/blog/archive/62
*تیتر مصرعی از سهراب سپهری

پی‌نوشت مشکات آنلاین: دوروز پیش خبری با عنوان «دستگیری سارق 11 ساله مساجد کاشان!»
به نقل از ريس پلیس کاشان و به گزارش کانال کیوسک در کانال مشکات آنلاین منتشر شده بود که نقد بالا که توسط یکی از مخاطبان به دست ما رسیده را در پی داشت.