روز معلم؛ نسل‌ها و تاریخ
12 اردیبهشت ماه در تقویم شمسی، به نام روز معلم نامگذاری شده است. به این مناسبت، نادر ملک‌زاده، فعال حوزه‌ی رسانه، در یادداشتی نوشت:
واژه‌ی معلم در ذهن ما بسته به سن و سال و محیط زندگیمان مدلول‌های متفاوتی را به ذهن متبادر می‌سازد.
نسل مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌های ما احتمالا با شنیدن واژه ی معلم شخصی جدی را به خاطر می‌آورند که به آنها هجا و ابجد و قرآن آموخته و در برابر خطاهای آنها صبور نبوده و با تنبیه‌های بعضا بدنی سعی در تربیت آنها داشته است؛ هرچند که چوب او هم گل بوده و هر که نخورده خل.
نسل‌های بعدی یعنی نسل پدرها و مادران ما احتمالا معلم را شخصی تصور می‌کنند که در کنار نقش آموزشی به عنوان یک رهبر و روشنگر فکری در دورانی که دسترسی به اطلاعات به مراتب دشوارتر از امروز بوده در برابر آنان ایستاده و رازهای جهان را با آنها در میان گذاشته است. در دنیای آنها شاید معلم تنها مرجع علمی بوده که برای آنها از جدیدترین اتفاقات دنیا می‌گفته و آنها را با جهان شرق و غرب و جایگاه ایران در جهان آشنا می‌کرده است.
نسل جوانتر که ماها باشیم معلم را به عنوان کسی می‌دیدیم که از تمام حقایق عالم مطلع است و حرف او حجت است. ما سوالات درسی و غیردرسی خودمان را از معلم‌ها می‌پرسیدیم و به معلم به دیده ی احترام و تواضع می‌نگریستیم.
اما معلمی برای بچه‌های نسل امروز متفاوت‌تر و دشوار تر است. نسلی که با دسترسی به موتورهای جستجوگر می‌تواند به دقیق‌ترین جواب‌ها برای انواع سوال‌ها برسد. نسلی که کوچکترین خطای معلم را کشف می‌کند و باورش را به او از دست می‌دهد. نسلی که نیاز او به آموختن مهارت‌های زندگی بیشتر از نیازش به آموختن انبوه اطلاعاتی است که هر زمان که بخواهد ماشین‌ها در اختیارش می‌گذارند.
روایتی دیگر از نامگذاری روز معلم
نکته ی دیگری که شاید ذکر آن در این محل خالی از لطف نباشد علت نامگذاری دوازدهم اردیبهشت‌ماه به عنوان روز معلم است. برخلاف تصور عموم که نامگذاری این روز را مرتبط با سالروز شهادت شهید مرتضی مطهری می‌دانند، سابقۀ روز معلم به 18 سال پیش از این تاریخ باز می‌گردد؛ یعنی 12 اردیبهشت ماه سال 1340، روزی که ابوالحسن خانعلی، معلم 29 سالۀ عربی و فلسفه، در تجمع معلمان رو به روی مجلس به ضرب گلوله ی ناصر شهرستانی، رییس کلانتری میدان بهارستان، هدف گلوله قرار گرفت و به شهادت رسید.
ماجرا از این قرار بود که معلمان برای اعتراض به لایحه ی حقوقی‌ای که جهان‌شاه صالح، وزیر فرهنگ وقت تقدیم مجلس کرده بود، در روبه‌روی ساختمان مجلس شورای ملی تجمع کرده بودند. ماموران کلانتری از ماشین آبپاش برای متفرق کردن معلمان معترض استفاده کردند اما معلمان از جای خود تکان نخوردند و کشمکش میان معلمان و کارکنان کلانتری از اینجا شدت گرفت. عده‌ای از معلمان به طرف ماشین‌های آبپاش رفتند تا سر لوله‌های آب را به جهتی دیگر برگردانند که در همین حین، رییس کلانتری، برای متوقف کردن معلمان با کلت کمری به سمت آنان شلیک کرد و گلوله‌ای که از تفنگ او خارج شد به سر ابوالحسن خانعلی که مشغول سخنرانی برای معلمان بود، اصابت کرد و جان او را گرفت.
روز چهارشنبه 13 اردیبهشت‌ماه پیکر معلم شعید، ابوالحسن خانعلی، از بیمارستان بازرگان به مسجدی در خیابان اسکندری منتقل شد و هزاران معلم در این خیابان تجمع کردند و در نهایت شکوه تابوت وی بر دوش جمعیت از مسیر خیابان شاه سابق، به سمت میدان بهارستان تشییع شد. این ماجرا مملکت را تکان داد و منجر به استعفای شریف امامی، نخست‌وزیر وقت گشت. پس از واقعه ۱۲ اردیبهشت، حکومت وقت برای دلجویی از معلمین روز ۱۲ اردیبهشت را به یاد مرگ خانعلی روز معلم نامگذاری کرد و پس از پیروزی انقلاب اسلامی و ترور شهید مرتضی مطهری یک روز پیش از این مناسبت یعنی یازدهم اردیبهشت‌ماه 1358، همچنان این تاریخ به عنوان یادآور بزرگداشت مقام معلم در تقویم گنجانده شد.
منبع: کانال تلگرامی کانون فرهنگی هنری امام حسین (ع)
@Mirneshaneh