هر مطلبی را بازنشر نکنیم
علی مصلحی: «کاوه مدنی» معاون سازمان حفاظت محیت زیست، دیروز در کانال تلگرامی خود مطلبی از کانال «بی‌زباله» بازنشر، و لحظاتی بعد آن‌را حذف کرد. من در نگاه نخست آمار اعلام‌شده در آن پست را کمی اغراق‌آمیز و نادقیق حدس زدم و ترجیح دادم آن‌را بازنشر نکنم. امروز که دیدم آن مطلب از کانال آقای «مدنی» حذف‌شده، شَکَّم بیشتر شد و لازم دیدم آمار را با منبعی دقیق‌تر چک کنم.
آمار پست یادشده که هنوز هم در کانال بی‌زباله هست این بود: «مردم ایران معادل ۶۰ درصد درآمد نفتی کشور و به اندازه ده کشور اروپایی، مواد غذایی به سطل زباله می‌ریزند!
#از_خودمان_شروع_کنیم و با چالش #بی_زباله کمی از این خسارت‌ها را برطرف کنیم!ا»
امروز با «مصطفی خوشنویس»، عضو هیات علمی مؤسسه تحقیقات مراتع و جنگل‌های کشور، تماس گرفتم. آقای مهندس «خوشنویس»، ضمن تایید میزان بالای هدررفت مواد غذایی در بخش کشاورزی، و ارائه مصادیقی مثل: دپوی هزاران تن سیب درختی در اطراف باغ‌های ارومیه سال قبل، یا معدوم‌‌کردن هزاران تن سیب‌زمینی در #شیراز در سال گذشته، تاکید کرد که نمی‌تواند آمار پست یادشده را تایید کند و به نظر ایشان هم اعداد کمی اغراق‌آمیز می‌رسید. قرار شد با منایعی که امکان راست‌آزمایی را میسر می‌سازد، چک، و نتیجه را بعدا اعلام کند.
«خوشنویس» ضمن گفت‌وگو در این مورد، اشاره کرد که چند روز پیش در شبکه‌های مجازی پستی خوانده مبنی بر این‌که: ۱ دقیقه زودتر بیرون‌آمدن از حمام و بستن دوش، باعث جلوگیری از هدررفت ۶۰ لیتر آب می‌شود. ایشان توضیح‌داد که این عدد را کمی دور از واقعیت حدس زده و فردا برای آب‌دادن گلدان‌های منزلش، یک دقیقه دوش را باز گذاشته و آب جمع‌شده در ظرف را اندازه‌گیری کرده که حدود ۱۴ لیتر بوده.
بین ۶۰ و ۱۴ خیلی فاصله هست و کسی که می‌خواهد به مردم بگوید در مصرف آب صرفه‌جویی کنید، یا می‌خواهد سایر توصیه‌های شهروندی و جامعه‌شناختی داشته باشد، باید اعداد را با وسواس و دقت بیشتری به‌کار گیرد و بیان کند.
مسلما به قول کاشانی‌ها «گُتره‌ای»، و به قولی «کَتره‌ای» عدد و آمار اعلام‌کردن، هم لطمه به اعتماد می‌زند و هم شوربختانه به نتیجه عکس منجر می‌شود و بدتر از آن این‌که شهروندان، این آمار خطا را به کل اطلاعات و آمار آن منبع تعمیم داده و همه آن آمار را با وسواس و نادقیق می‌نگرند.
ما هم به عنوان کاربران شبکه‌های مجازی، بهتر است نسبت به بازنشر مطالبی که در گروه، کانال‌ها و سایت‌ها می‌بینیم، با وسواس و حساسیت بیشتری برخورد کرده و هر مطلبی را بازنشر و فوروارد نکنیم. اگر امکان درست‌سنجی و راست‌آزمایی داریم، خودمان چک کنیم اگر نه بعد از تایید یک کارشناس آن‌را بازنشر کنیم.