درخواست همکاری مردم با طرح زیست محیطی تصفیه خانه
طرح عظیم تاسیس شبکه فاضلاب کاشان، از سال ۹۱ با تلاش و هماهنگی بی‌نظیر مجموعه‌ای از مسؤلان شهری، استانی و کشوری، با دریافت اعتباری بالغ بر ۱۰۰ میلیارد تومان از بانک توسعه اسلامی در کاشان آغاز شد.
مدول دوم تصفیه‌خانه که دو سال قبل با حضور اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور و وزیر نیرو به بهره برداری رسید.
در دومین سالروز افتتاح مدلول دوم تصفیه خانه، با درباره ضرورت ایجاد این تصفیه خانه و میزان استقبال مردم کاشان از آن به گفت‌وگو نشستیم.
«جواد حاج قدیری» مدیر بهره برداری و توسعه تصفیه خانه فاضلاب کاشان معتقد است پروژه تصفیه خانه فاضلاب کاشان یک پروژه محیط زیستی است و برای شرکت آبفا صرفه اقتصادی ندارد.
او در این گفتگو تصریح کرد با اتصال تمام فاضلاب‌های خانگی کاشان به این سیستم، جلو ورود نیترات و سایر آلاینده‌ها به سفرهای آب زیرزمینی گرفته می‌شود، بخش عمده‌ای از آب مصرفی خانوارها تصفیه شده و صنعت و کشاورزی به کار می رود تا از آب آشامیدنی سفره های زیرزمینی برای این بخش ها استفاده نشود.
متن کامل گفت‌وگوی حاج قدیری پیش روی شماست:
ایجاد تصفیه خانه فاضلاب در منطقه کاشان چه ضرورتی دارد؟
شهر کاشان در یک منطقه خشک و نیمه خشک با بارندگی های اندک قرار گرفته است. سیستم دفع فاضلاب منازل هم از قدیم تاکنون به صورت چاه جذبی بوده است. فاضلاب‌های دفع شده باعث آلودگی منابع زیرزمینی فعلی می‌شد. هر لیتر فاضلاب می‌تواند، هزار لیتر آب را آلوده کند؛ لذا با توجه به افزایش جمعیت منطقه از سویی و افزایش برداشت‌های بی رویه صنایع بزرگ و کوچک و کشاورزان از دشت کاشان، مسئولان آبفا تصمیم گرفتند برای جلوگیری از آلودگی منابع آب محدود فعلی و بازچرخانی پساب و استفاده از این پساب در صنعت و کشاورزی در حفظ آب و خاک و هوا همت گمارند و پروژه فاضلاب را اجرا کنند.
این پروژه در حال حاضر در چه مرحله‌ای قرار دارد؟
شرکت آب و فاضلاب کاشان تاکنون بیش از ۳۶۰ کیلومتر شبکه فرعی، اصلی و خطوط انتقال فاضلاب را احداث کرده است.
حدود ۴۰ درصد از ظرفیت تصفیه خانه به بهره برداری رسیده و و همچنین بالغ بر ۲۸ هزار فقره سیفون درب منازل شهروندان نصب شده ولی متاسفانه تاکنون بیش از 6000 مشترک به شبکه فاضلاب وصل نشده اند.
بدون در نظر گرفتن بافت قدیمی شهر که قابلیت اجرا شبکه وجود ندارد ، حدود ۴۰ درصد از شهر کاشان تحت پوشش طرح فاضلاب قرار گرفته اند و کل این تاسیسات در حال بهره برداری است.
امیدواریم با همکاری مشترکان راندمان تصفیه فاضلاب بالاتر برود. با این کار، بویی هم که در برخی از مناطق استشمام می شود برطرف می شود. اگر سرعت فاضلاب زیاد شود هر 24 ساعت یکبار به خود شستشویی می رسد و باعث می شود کل خطوط شستشو شده و این بو استشمام نشود. انتظار داریم مردم ما را یاری کنند. هدف تاسیس تصفیه خانه درواقع خدمت به مردم و نسل آینده بوده اما این خدمت بدون کمک مردم به ثمر نمی رسد.
روزانه به طور متوسط چه مقدار فاضلاب تصفیه می‌شود؟
تصفیه خانه فاضلاب شهر کاشان برای چهار مُدول در نظرگرفته شده است. هر مدول، برای 100 هزار نفر و 20 هزار متر مکعب دبی در شبانروز است. تصفیه خانه 42 هکتار وسعت دارد و فاضلاب تولیدی 400 هزار نفر را می تواند تصفیه کند اما هم اکنون با توجه به اینکه بسیاری از مشترکان به شبکه وصل نشده اند ورودی تصفیه خانه روزانه 110 لیتر در ثالنیه دبی دارد.
فاضلاب تصفیه شده به چه مصارفی می‌رسد؟
از این پساب می تواند برای آبیاری فضای سبز شهری، درختانی که محصول خوراکی ندارند، صنعت، فلاش تانک‌ها و حتی تغزیه سفره های زیر زمینی استفاده کرد.
فاضلابی که الان تصفیه شده کجا استفاده می شود؟
مقداری از آن در فضای سبز شهرداری و فضای سبز خود تصفیه خانه استفاده می شود. مقداری از این پساب هم به شرکت فولاد آران و بیدگل فروخته شده که با توجه به اتمام روند لوله گذاری برای انتقال پساب، به زودی بخشی از پساب در شرکت فولاد استفاده خواهدشد.
برای تصفیه این میزان از فاضلاب چه مقدار هزینه می‌شود؟
برای هر متر مکعب فاضلاب تصفیه شده 4000 تومان هزینه می شود.
آیا اجرای این طرح صرفه اقتصادی دارد؟
این پروژه به هیچ عنوان صرفه اقتصادی ندارد و فقط یک پروژه زیست محیطی است. هدف از اجرای آن دفع فاضلاب و حفظ منابع آبی فعلی منطقه است. شرکت آبفا برای اجرای این پروژه بسیلر متضرر شده اما با توجه به اهدافش این مسیر ادامه پیدا کرده و در آینده هم فازهای بعدی آن اجرایی می شود.
اگر تمام فاضلاب کاشان تصفیه شود با پساب آن چه رویداد مهمی می‌تواند در کاشان شکل بگیرد؟
اگر این اتفاق بیفتد و کل فاضلاب تصفیه و بازچرخانی شود، به همان میزان از مصرف سفره های زیرکاسته می شود. گفتن این چند جمله آسان است اما واقعا اگر چنین اتفاقی رخ دهد در حفظ منابع آبی گام بزرگی برداشته شده است. در کنار آن می شود فعالیتهای نو و جدیدی را چه در صنعت و چه در بخش کشاورزی تعریف کرد که هم به توسعه اقتصادی منطقه کمک می کند و هم گام بزرگی در حفظ محیط زیست است.
ما باید توجه کنیم که نسبت به نسل آینده مسئولیت داریم. آنچه در طبیعت هست فقط برای مصرف ما خلق نشده است. ما حق نداریم با طبیعت هرگونه که دلمان می خواهد برخورد کنیم. تصفیه فاضلاب و بازچرخانی آب به حیات طبیعت در کاشان کمک می کند.
الان یکی از مهترین مشکلات زیست محیطی منطقه ما مشکل کمبود آب است. فرونشستهای زمین که در بخشهای مختلف دشت کاشان به وجود آمده نشان می دهد که ما خوب با طبیعت برخورد نکرده ایم و تا همین الان هم خیلی دیر شده و اگر بیش از این تعلل کنیم پاسخی برای تاریخ نخواهیم داشت.
اگر با این نگاه به موضوع پروژه تصفیه خانه فاضلاب کاشان نگاه کنیم، موضوع برایمان رنگ دیگری خواهد داشت.
مهمترین نقدی را که می‌توان به تصفیه خانه کاشان وارد کرد چیست؟
تصفیه خانه فاضلاب شهر کاشان یکی از تصفیه خانه های مدرن آسیا است که روش تصفیه آن لجن فعال است. بسیار پیشرفته و مدرن است. تنها انتقادی که به آن وارد است این است که از شهر کاشان فاصله دارد و بازچرخانی آن هزینه مازاد دارد. کشورهای پیشرفته دنیا هم اکنون تاکید دارند که از پکیج های پیشرفته تصفیه خانه استفاده کنند، تا بتوانند از پساب آن در منطقه استفاده کنند. شرکت آب و فاضلاب همین برنامه را برای شهرهای نیاسر و قمصر در نظر گرفته است.
غیر از روش لجن فعال چه روش‌های دیگری در دنیا برای تصفیه فاضلاب مرسوم است؟
تصفیه فاضلاب دارای روش‌های گوناگون و متفاوتی دارد؛ مانند برکه تثبیت، لاگن‌های هوادهی، لجن فعال و غیره که با توجه به اقلیم منطقه میزان زمین دردسترس و اهمیت میزان تصفیه و غیره نوع روش تصفیه انتخاب می‌شود. روش تصفیه فاضلاب تصفیه خانه فاضلاب شهر کاشان لجن فعال هوادهی گسترده درمدول اول ولجن فعال a2oمدول دوم با ویژگی حذف نیترات و فسفات وتولید برق ازبیوگاز لجن تولیدی است.
چند فاز پروژه تا الان انجام شده و چه مقدار آن باقی مانده است.
مدول اول هم اکنون قابلیت تصفیه ۶۶۶۰ مترمکعب در شبانه روز را دارد که باساخت ته نشینی‌های اولیه ظرفیت آن به۲۰ هزار مترمکعب در شبانره وز می‌رسد و مدول دوم که کامل راه اندازی شده ظرفیت تصفیه ۲۰ هزار مترمکعب فاضلاب را در شبانه روز دارد.