شهروندان، ضامن توسعه
حمید عطایی شاد: اندیشمندان حوزه مسائل شهری همیشه شهرها را به انسان تشبیه می‌کنند هم به خاطر شباهت‌های ظاهری که بین شهر و انسان وجود دارد و هم به دلیل اینکه شهر مانند انسان مراحل تکامل خود را به‌مرور طی می‌کند.
با توجه به تعبیر اخیر، مشکات شهری است با سابقه حدود 10 سال که دوران طفولیت خود را طی می‌کند اما بحث بر سر این موضوع است که این طفل چگونه می‌خواهد رشد و نمو داشته باشد.
آیا در آینده به‌گونه‌ای خواهد بود که شهروندان به داشتن چنین شهری افتخار کنند یا خیر؟ آیا مدیران شهری برای تربیت این طفل تازه متولدشده برنامه‌ای دارند که خدایی نکرده و به‌قول‌معروف از راه به در نرود؟ و یا اینکه آینده‌این طفل چگونه خواهد بود، سفید، سیاه یا مبهم؟ خوش‌بخت یا نگون‌بخت؟
با توجه به موارد بیان‌شده، متوجه شدیم که شهر مانند انسان در حال رشد و بزرگ شدن است و نمی‌توان جلو رشد و توسعه آن را گرفت پس بهتر آن است که با برنامه و گام‌به‌گام رشد کند تا زمانی که به بلوغ رسید شخصیتی منسجم، عاقل، استوار و پیشرفته باشد.
تمام این مباحث مطرح شد برای اینکه به این سؤال برسیم که “مشکات در آینده می‌خواهد کجا باشد؟”. در پاسخ به این سؤال در ابتدای امر باید واقع‌بین بود.
قطعاً نمی‌گوییم مشکات شهری باشد مانند لندن، پاریس، توکیو، تهران یا تبریز، زیرا مختصات و شرایط (بهتر است بگوییم مزایای رقابتی) هر شهر با شهر دیگر متفاوت است اما باید این مزایا از دل جامعه شهری مشکات بیرون بیاید و شهروندان به آن‌ها باور داشته باشند، آنگاه تمام شهروندان برای توسعه شهر خود تلاش خواهند کرد. آنگاه دیگر مردم دغدغه لکه‌گیری آسفالت و جدول‌گذاری و توسعه خیابان‌های و معابر را ندارند زیرا بزرگ‌تر و پخته‌تر فکر می‌کنند و هدفی فراتر در ذهن خود می‌پرورانند و همگی برای رسیدن به آن هدف متعالی که همانا توسعه شهر هست (فارغ از تمام اختلاف‌نظرها و تفرق‌ها) تلاش می‌کنند زیرا شهروندان به فکر آبادانی و توسعه شهر خود هستند؛ اما سؤال اینجاست که برای رسیدن به آینده‌ای مطلوب در مشکات مدیران چه‌کاری کنند و شهروندان چه؟
در اولین گام، بایستی مدیریت شهری (شهرداری، شورای شهر و ارگان‌های دولتی) و مردم به هم نزدیک شده و ارتباط خوبی با هم برقرار کنند. متأسفانه در جامعه ما ارتباط بین مردم و شهرداری کمرنگ است زیرا هر دو بر سر منافع خود تعارض دارند. البته این موضوع به چند سال اخیر مربوط نمی‌شود بلکه سبقه تاریخی (در حدود 1 قرن) در کشور ما دارد پس باید سیستم مدیریت شهری در اولین قدم نظر مردم محلی و شهروندان را جلب کند تا اعتمادسازی شکل گیرد.
در گام بعد، مدیریت شهری بایستی به همراه شهروندان افق و چشم‌انداز توسعه شهر را تدوین کنند. در این امر علاوه بر اینکه باید از دانش علمی روز برخوردار باشد باید بومی شود و مردم محلی در آن شریک باشند.
و در مرحله آخر، این شهروندان هستند که ضامن توسعه و پیشرفت شهر خواهند بود زیرا آن‌ها با مطالبه گری خود باید سیستم مدیریت شهری (فارغ از تغییر و تحولات اداری و مدیریتی) را به راه درستی که در برنامه توسعه شهر تدوین‌شده است سوق دهند، برنامه‌ای که با مشارکت شهروندان و با دغدغه‌های آنان تدوین، تنظیم و تصویب‌شده است.
حال، شهرداری مشکات در دوره مدیریت جدید قصد دارد افق و چشم‌انداز توسعه شهر را مشارکت شهروندان ترسیم کند، چشم‌اندازی که مبتنی بر اجماع بر سر منافع و مزایای شهر خواهد بود و می‌خواهد مشخص کند که در 10 یا 20 سال آینده مشکات می‌خواهد کجا باشد. این فرایند با عنوان “برنامه راهبردی- عملیاتی شهر و شهرداری مشکات” شروع به کار خواهد کرد.
امید است با مشارکت و همکاری شهروندان، مسیر توسعه مشکات به‌درستی شکل گیرد و به‌خوبی روشن شود و راه برای رسیدن به آن هموار شود اما این مهم جز با مطالبه گری شهروندان و صرف فعل “خواستن” مردم مشکات امکان‌پذیر نخواهد بود.
[QR size=”200×200″ link=”yes”]شهروندان، ضامن توسعه[/QR]