چه کسی پاسخگوی تاخیر در ثبت جهانی مسجدجامع اردستان است
محدثه میرکمالی اردستانی ــ «مسجد جامع اردستان» که از دورههای ساسانيان،آلبویه،سلجوقی، زندیه و صفویه و قاجاريه، تا حالا جان سالم به در برده بود، مدتی است که در خطر است.
این مسجد در سال ۱۳۱۰ به ثبت آثار ملی رسید و بناست به ثبت «یونسکو» هم برسد؛ اما به گفته یکی از دوستداران میراث فرهنگی اردستان، تخريب یک حجره قديمی مربوط به دوره قاجاريه در حريم درجه ١ و اجرای طرح بازآفرینی شهرداری بدون مجوز از ميراث فرهنگی ميتواند مانع از ثبت این اثر شود.
یونسکو برای ثبت اثر، شرایطی دارد که نبودن هیچگونه تخریب، چه در خود بنا و چه در حریم درجه اولش یکی از این شرایط است.
تخریب یک حجرهی قدیمی که مدتی است به مالکیت شهرداری رسیده و در حریم درجه اول و به فاصلهی ١٠تا ١٢ متری از مسجد است، یکی از عواملی است كه ميتواند ثبت این اثر را به تاخیر
بياندازد.
این حجره که نمونهی کوچکشدهی گذار قوس دوران سلجوقی به صفوي است، از آن زمان تا چند سال قبل محل خرید و فروش گندم و خاربار بود، شبانه به آب بسته شده، و باعث خرابی میشود و در زمانی که نیمهخراب بود، شبانه میراث فرهنگی جلوی تخریب کامل آن را با حكم دادستانی گرفت.
یکی از دوستداران میراث فرهنگی اردستان با انتقاد از شهرداری این شهر گفته: انتظار داشتیم شهرداری بیشتر از مالکان خصوصی هوای این بنا را داشته باشد.
این دوستدار میراث فرهنگی اردستان طرح «بازآفرینی» مسجد جامع اردستان که توسط شهرداری کلید خورده را عامل ایجاد مشکل برای ثبت این بنای تاریخی دانست و گفت: در حین انجام اجرای این طرح، لودر با پشت بندها برخورد کرده و باعث بروز مشکلاتی اعم از جذب رطوبت بيش از حد در زمستان در پیها و نمكشيدن آنها شدهاست.
کلیت طرح بازآفرینی بناهای تاریخی اردستان که از زمستان سال 96 آغاز شده، از این قرار است که در نزدیکی بناهای تاریخی مانند مسجد خسرو، قنات دو طبقه، مسجد جامع، شهر زیرزمینی اردستان و تپههای خاموشان کاربریهای جدیدی برای آسایش گردشگران ایجاد شود.
طرح باز آفرینی محدوده مسجد جامع از اسفند 1396 آغازشده و تا قبل از فرا رسیدن نوروز، آسفالتهای برخی از مسیرهای منتهی به مسجد برای سنگفرش کنده شد.
یکی از کسبه محل میگوید «تاحالا دوبار کار را متوقف کردهاند؛ یکبار برای عید، یکبار هم برای ماه رمضان.»
او افزود: سوال من این است که چرا باید این کار نزدیک عید که مسافران و گردشگران به شهر میآیند انجام شود؟ ضمن اينكه اين طرح از شروع باعث ضرر هنگفت كسبه محله شده است.
«محسن حیدری» شهردار اردستان ماه گذشته گفته بود: برای اتمام این طرح به 68 میلیارد ریال بودجه نیاز دارد.
«حمیدرضا تاملی» فرماندار اردستان هم از شهرداری درخواستکرده بود تا هفتم تیرماه این طرح را تمام کند و الا اجازه اجرای ادامه طرح بازآفرینی را به این نهاد نمیدهد.
سیدصادق طباطبایی، نماینده اردستان هم از کند اجراشدن این طرح گلایه کرده و گفته: این طرح بدون هماهنگی با سایر مسئولان انجام شده است.
اما دوستداران میراث فرهنگی اردستان موضوع را جور دیگر میبینند، آنها از فرصتی که برای ثبت این اثر در یونسکو در حال از دسترفتن است افسوس میخورند و میپرسند: چه کسی باید هزینه مانع ایجادشده را پرداخت کند؟