اجلاس ورشو از امروز شكست خورده است
دشمنان جمهوري اسلامي از هر فرصتي براي ضربه زدن به ايران استفاده ميكنند و در همين راستا مدتي است كه خبر نشست ضد ايراني را در لهستان رسانهاي كردند و فضاي ديپلماتيك دنيا را تحت تاثير قرار دادهاند. اين اقدام سران آمريكا با واكنشهاي منفي فراواني روبهرو بوده است و در همين حال مقامات مربوطه كشورمان در اين زمينه سخناني نيز ارائه كردهاند.
كارشناسان نيز در اين زمينه اظهارات متفاوتي را بيان كردند. در همين راستا سعید خالوزاده، تحلیگر ارشد مسائل اروپا در مطلبي نوشت كه اجلاس وزرای ورشو اجلاسی چندان مهم و تاثیرگذار نخواهد بود. او براي اين ادعا دلايلي را نيز بيان كرد و نوشت كه اگر به دليل عدم استقبال کشورهای اصلی اتحادیه اروپا در غرب قاره (فرانسه، آلمان، انگلیس، ایتالیا …)، کشور لهستان براي ميزباني اين نشست ابراز آمادگی کرده است، به عبارتی باید پذیرفت که اشتراک نظر بین لهستان و این کشورها و مجموعه اتحادیه اروپا و خانم موگرینی بهعنوان ريیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا وجود ندارد. لهستان از زمان اجلاس سران نیس در سال 2000 که در زمان ریاست دورهای فرانسه برگزار شد، اختلافاتش با اتحادیه اروپا و کشورهای اصلی آن به دلیل زیادهخواهیهای ورشو، به خصوص بر سر تعداد نمایندگان آن در پارلمان اروپایی بالا گرفت که بعدا به دلیل مواضع منسجم و یکدست آلمان، فرانسه، ایتالیا و کشورهای کوچکتر با استفاده از بازوی اجرایی کمیسیون اروپا و جنبههای اقتصادی مالی مثل صندوقهای عمرانی و مالی اتحادیه اروپا، لهستان سر جایش نشانده شد که بیشتر از حد و اندازه خود حرف نزند. تلاش آمریکا برای ایجاد شکاف بین کشورهای شرق و غرب قاره کهن، موضوع جدیدی نیست و این سیاست بهخصوص در دوره نئوکانها همیشه در دستور کار بوده که اوج آن در زمان جنگ دوم خلیج فارس علیه عراق بود. این تلاش در دوره ترامپ پررنگتر و عریانتر شده است.
کشورهای بزرگ غرب اروپا با این سیاست واشنگتن همیشه مخالف بوده و زیر بار نرفتهاند. بعید است تلاش آمریکا برای ایجاد شکاف بین کشورهای خاورمیانه و دور کردن آنها از ایران یا نزدیکتر کردن آنها با واشنگتن جواب دهد و این کشورها با این سیاست تشنج زای آمریکا همراهی کافی نخواهند کرد. عنوان اصلی نشست ورشو، صلح و امنیت در خاورمیانه اعلام شده است.
ممکن است کشورهای زیادی در این نشست شرکت نکنند ولی انگیزه و هدف هر یک متفاوت خواهد بود. براي مثال قطر، عمان و عراق اعلام کردند در چارچوب صلح و ثبات و امنیت خاورمیانه حضور خواهند یافت، نه نشستی ضد ایرانی. برگزاری این نشست به عبارتی، اذعان آمریکا به نتیجه بخش نبودن سیاستهای تحریمی این کشور علیه ایران و لاجرم توسل به سایر کشورها و بازیگران است تا به یاری آمریکا بشتابند. این نشست میتواند به تشدید اختلافات و شکافها بین دو سوی قاره آمریکا منجر شود و واگرایی در روند کاری اتحادیه اروپا را تشدید کند. این موضوع میتواند منجر به اختلافات شدیدی بین دولت راستگرای افراطی و پوپولیستی ورشو با اتحادیه اروپا و بروکسل شود. کنفرانس در تهیه و صدور بیانیه پایانی بهخصوص با رویکرد ضدایرانی مشکل خواهد داشت، زیرا هر کشوری با هدف و نیت متفاوتی در این نشست شرکت خواهد کرد. دعوت یا عدم دعوت از ایران به عنوان یک کشور بزرگ و یک بازیگر مهم در خاورمیانه ملاک جدی در سمتگیری این اجلاس خواهد بود. نمیتوان اجلاسی در سطح وزاری امور خارجه برگزار کرد که عنوان آن صلح و امنیت در خاورمیانه است و از یکی از بازیگران عمده (ایران) دعوت نکرد.
احتمال اینکه همه کشورها در سطح وزرای امور خارجه شرکت نکنند وجود خواهد داشت.در مجموع، به نظر این جانب اجلاس وزرای امور خارجه ورشو یک نشست کمرنگ و البته پرهیاهو به لحاظ تبلیغاتی خواهد بود و چندان نتیجه ملموسي از آن حاصل نخواهد شد و کشورهای اروپایی و خارمیانه هر یک با هدف و نیت خاص خود در آن شرکت خواهند کرد که الزاما به منزله هدف مورد انتظار آمریکا نخواهد بود. اين نظر در ميان بسياري از كارشناسان مشترك است در اين ميان سفر روز گذشته معاون وزيرخارجه لهستان به ايران، تاييد كننده نظر كارشناسان است. در همين راستا و براي بررسي نتيجه اين نشست و حاشيههاي آن به سراغ عباسعلی منصوری آرانی، عضو پيشين کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامي رفتيم كه وي نيز مانند همه، اين نشست را از پيش شكستخورده خواند. در ادامه مشروح گفتوگوي اين شخصيت نظامي و سياسي را با«قانون» ميخوانيد.
بي توجهي اروپا به ويژه موگريني به اجلاس لهستان برگرفته از چيست؟ آيا اين شخصيت دراين نشست شركت خواهد كرد؟
آمريكا درطول 40 سالي كه از انقلاب اسلامي مي گذرد، بارها سعي كرده با تشكيل كنفرانسها ومجموعههاي عليه ايران بستريك جنگ رواني شديد را ايجاد كند. درنتيجه دراين كنفرانس ميخواهد اتحاد بينالمللي عليه ايران تشكيل دهد كه درخروجي اين نشست هم بيانيهاي ضد جمهوري اسلامي ايران داشته باشد ولي موفق نبودهاست و بهنظر ميرسد اين بيتوجهي نيز در راستاي بينتيجه بودن نشست لهستان است. درهمين حال شاهد آن هستيم كه خانم موگريني و انگلستان بسيار جدي اعلام كردند كه دراين كنفرانس شركت نخواهندكرد و به احتمال زياد برخي ازكشورهاي آسيايي ، عربي و آفريقايي نيز شركت نميكنند.
به نظر شما اهداف پشت پرده آمريكا براي برگزاري اين نشست چيست؟
دشمن براي ضربه زدن به جمهوري اسلامي برنامههاي فراواني داشته است و شكر خدا دراين چهل سال كه از عمر جمهوري اسلامي ميگذرد موفق نشده و نظام ما دستاوردهاي بسيار خوب داشته است. ايران در منطقه توانسته به معناي واقعي كلمه بازيگردان باشد ونقش خوبي را ايفا ميكند؛ به گونهاي كه آمريكا بامشكلات جدي دربرابر ايران مواجه شده است. از طرف ديگر ايران درسطح بينالملل توانسته اقدامات خوبي داشته باشد به گونهاي كه اين روزها شاهد آن هستيم اتحاديه اروپا روبهروي آمريكا ايستاده است.
چرا لهستان به عنوان ميزبان اين اجلاس انتخاب شد؟
كشور لهستان باتوجه به مشكلاتي كه دارد نيازمند به آمريكاست؛ به همين دليل اين كشور را براي اجلاس انتخاب شده است و ما شاهد آن هستيم كه آمريكا ميخواهد جنگ رواني را از امروز تا پايان كنفراس داشته باشد. البته طبيعي است كه به دنبال بيانيهاي عليه ايران باشد.
آيا اين نشست دستاوردي خواهد داشت؟
به نظر من به عنوان فردي كه سالها در نظام مسئوليتداشتهام، اقتداري كه ايران دارد بر اين نشست تاثيرگذاشته و شركت كنندگان اين كنفرانس نسبت به دهههاي گذشته بسيار بسياركمترشدهاند و كشورها بيشتر روي تعاملات با ايران حساب ميكنند. بنابراين از امروز اين كنفرانس شكست خورده ميدانم و حضور معاون وزيرامورخارجه لهستان درتهران مويد اين حرف بنده است. آنها قصد دارند باجمهوري اسلامي ايران گفتوگوكنند و بگويند قصدشان اين نيست كه اين كنفرانس را ضد ايراني كنند.
بنابراين فكرميكنم آمريكا همواره سعي براين دارد كه در حوزه جنگ رواني اقداماتي راانجام دهدكه بيشك شكست خواهد خورد. همچنين زماني كه براي برگزاري اين كنفرانس درنظر گرفته شده، مصادف با جشن پيروزي انقلاب اسلامي است درنتيجه فضاي جنگ رواني به اوج خواهدرسيد. فكرميكنم حضور مردم در22 بهمن در كنار بهكارگيري ظرفيتهاي سياسي دروزارت امورخارجه، حوزه پارلماني مجلس وهمچنين ظرفيتهايي كه درخارج ازكشور وجود دارد، جمهوري اسلامي ايران ميتواند اين كنفرانس را شكست دهد.
آيا دراين نشست، به اجماع جهاني عليه ايران خواهند رسيد؟
آنها تمام سعي خودشان را ميكنند تا اين كنفرانس عليه ايران و با تعداد زيادي از كشورها صورت گيرد. با بيش از 70 كشور مكاتبه انجام شده اما همانگونه كه اشاره كردم با توجه به وضعيت موجود به نظر ميرسد بيشتر كشورها دراين نشست شركت نخواهندكرد. حتي برخي ازكشورهايي كه شركت ميكنند مقامات بلند مرتبه را به لهستان نخواهند فرستاد. البته بايد به اين نكته نيز اشاره كنم، تصور من اين است كه باتوجه به مذاكراتي كه ديروزلهستان با تهران داشته سعي شود اين كنفراس را لغو يا تلفيق كند.
اين اجلاس ممكن است به برجام ضربه وارد كند يا خط پاياني براي آن باشد؟
اينگونه نيست و فكرنميكنم ضربه يا خط پاياني براي برجام باشد زيرا اروپا و به ويژه موگريني كه رييس اتحاديه اروپاست، عنوان كرده كه دراين اجلاس شركت نميكنند وحتي دراين زمينه موضعگيري داشته است و همانگونه كه اشاره كردم برخي از كشورهاي اروپايي مثل انگلستان نيز اعلام كردند دراين اجلاس شركت نميكنند؛ بنابراين چنين برداشت ميشود كه ما درراستاي برجام درحال حركت هستيم و بيانيه اتحاديه اروپا هم درراستاي حفظ برجام است و درنتيجه اين حركتها نشاندهنده تقويت برجام است.