نخستین رویارویی همدلانه رسانه‌ها با مسؤلان در کاشان
مهدی سلطانی‌راد – خانه تاریخیِ کاجِ کاشان یا همان موزه دکتر منوچهر شیبانی در شبی بیادماندنی میزبان «یادمان شب خبرنگار» بود. شبی که به روایت تقویم فردایش روز خبرنگار است اما با تدبیر خوب و قابل ارجداشت مدیریت موزه دکتر شیبانی یعنی «محمود ساطع» از همراهان وفادارِ فرایندهای مردمی و مستقلِ فرهنگی هنری شهر کاشان، و استقبال و مشارکت شماری از مدیران رسانه‌های محلی شهرستان، برای نخستین‌بار شبی خاطره‌انگیز به یاد خبرنگار در شامگاه 16 مرداد 97 کاشان رقم خورد.
این برنامه در حالی برگزار شد که با دعوت قبلی، فرماندار، شهردار، سرپرست اداره فرهنگ و ارشاد و اسلامی و نایب‌رییس شورای اسلامی شهر” به نیابت از رییس شورا ” نیز در آن حضور پیدا کردند تا برای نخستین مرتبه و به شکل رودرو و همدلانه و صمیمی اهالی رسانه از شماری مشکلات، موانع و دغدغه‌های‌شان در راه ایفای وظیفه اجتماعی و رسانه‌یی‌شان بگویند و صاحب‌منصبان شهر نیز بشنود و اگر پاسخی و راه‌کاری دارند ارائه کنند.
امینی: رسانه‌ها به عنوان نیرو و ابزار فرهنگی، کجای هزینه‌کردهای فرهنگی شهر هستند؟
این آیین در گام نخست خود با بیان دیدگاه‌های سه تن از مدیران رسانه‌های محلی شهرستان رقم خورد. دکتر «محمد امینی» مدیرمسؤل نشریه آرمان کاشان پیرامون خطیر و سخت‌بودن کار فرهنگی در کشورمان به ویژه در بخش رسانه‌ها و به ترتیب در بخش‌های ملی و کلان، استانی، شهری و مشکلات مبتلابه خود مطبوعات شهرستان سخن گفت.
به بیان وی کار مطبوعاتی در کشورمان از سطح کلان و از بالا به پایین به ویژه در چهار دهه اخیر همواره با مشکلات، چالش‌ها، سؤتفاهمات و فراز و فرودهایی همراه بوده و مشکلات کالبدی، تجهیزاتی و سخت‌افزاری، کمبودهای اقتصادی را هر مطبوعه‌یی در کشورمان با آن‌ها دست به گریبان است.
امینی در بخش مشکلات استانی به ساختار بروکراتیک و متمرکزبودن تصمیم‌سازی فرهنگی در استان و تنها و تنها اجرای آن‌ها در شهرستان‌ها توسط مدیران با قدرت محدود و فاقد مانور لازم به عنوان زایل‌کننده‌ی بسیاری از فرصت‌ها و خلاقیت‌ها اشاره و در بخش شهرستان نیز کمبود شدید و از یک سو و فقدان نگاه‌های همدلانه از سوی مسؤلان به رسانه‌ها و از سوی دیگر نگرش سراسر با تردید و تشکیک به رسانه‌های مستقل و فاقد نگاه انتفاعی از طرف همین مسؤلین را عواملی در جهت تحدید رسانه‌های محلی برشمرد.
این فعال باسابقه رسانه در ادامه یکی از صدها وظیفه شهرداری‌ها به عنوان واحد ارائه‌کننده خدمات عمومی در همه‌جای دنیا را حمایت از جریان‌های مستقل و پویای فرهنگی اجتماعی مانند رسانه‌ها دانست و افزود: متأسفانه نه‌تنها این فرایند در سال‌های اخیر رخ نداده بلکه برخی نگاه‌های ایدئولوژیک و تقسیم خودی و غیرخودی و استفاده از شانه مطبوعات و رسانه به عنوان ابزار بالارفتن و رسیدن به پست و مقام توسط عده‌یی، باعث سرخوردگی و ضعف مفرط رسانه‌یی در کاشان شده است.
مدیرمسؤل نشریه آرمان کاشان با بیان این که این دو معضل معلول انتصاب مدیران منصوب مقامات بالادستی استانی است و بالطبع باید اجراکننده دستورات آن‌ها باشند افزود: مدیر شهرستانی نمی‌تواند با مقام بالادستی خود چالش ایجاد کند و لاجرم از بین ارتباط دوسویه، مستمر و گرم با رسانه‌ها و کسب رضایت مدیر فرادستی باید گزینه دوم را برگزیند.
وی ادامه داد: وضعیت اداره فرهنگ و ارشاد هم با توجه به تغییرات مستمر مدیران آن، توان نیروی انسانی و مشکلات مالی و فقدان زبان مشترک بین این نهاد با رسانه‌ها مشخص است.
امینی همچنین در حضور نایب‌رییس شورای اسلامی شهر به هرینه‌کردهای کلان و مختلف فرهنگی در شهر اشاره کرد و افزود: کسی با هزینه‌کردهای مذهبی و قرآنی در شهر به شرط وجود تفکر و نگاه عالمانه و هدف‌مند در این تخصیص منابع مخالف نیست، اما با کمال تأسف باید پرسید جای مطبوعات و رسانه‌های مستقل محلی که بی‌شک کار فرهنگی می‌کنند در این تخصیص اعتبارات کجاست؟
مدیرمسؤل نشریه آرمان همچنین در بخش پایانی سخنان خود با بیان این که ما نیز معذوریت‌ها و تنگناهایی داریم، به نقد بخشی از عملکرد مطبوعات محلی پرداخت و یادآور شد: کمبود شدید نیروی حرفه‌یی، تمام‌وقت و تحصیل‌کرده و بادانش مطبوعاتی، مشکلات اقتصادی و غیر متخصص‌بودن مدیران رسانه‌ها بدین معنی که اغلب شغل اصلی گردانندگان رسانه‌های محلی چیز دیگری است اما به خاطر علایق و عشق و علاقه‌یی که به کار رسانه دارند و احساس مسؤلیت اجتماعی وارد این کارزار شده‌اند از عوامل ضعف رسانه‌های محلی است.
خرمی: برای رسانه ها و مطبوعات کاشان، نیازمند امیرکبیر دیگری هستیم
پس از امینی، مدیرمسؤل پایگاه خبری مشکات آنلاین و نشریه مردم کویر به بیان دیدگاه‌های خود در زمینه اقتصاد رسانه‌های محلی پرداخت.
محمدعلی خرمی با بیان این که ما در کاشان نیازمند یک امیرکبیر برای یاری رسانه‌ها هستیم افزود: این مرد بزرگ بعد از راه‌اندازی روزنامه «وقایع اتفاقیه» گفته بود تا من باشم اینها هم باید باشند چون اینها ضرورت درمان دردهای جامعه و رشد ملک و ملت هستند.
وی از ضعف تأسف‌آور مطالعه در کل جامعه و مشکلات اقتصادی مردم که نان و شیر و سفره غذایی خود را بر وجود روزنامه و مطالعه در سبد خود ترجیح می‌دهند به عنوان دو عامل ضعف شدید رسانه‌ها در کاشان نام برد و یادآور شد: ایران، همشهری و جام جم سه روزنامه پرمخاطب در شهر کاشان هستند که در این بین دو سوم از 800 نسخه ارسالی همشهری در روز توسط یک مؤسسه خدماتی رفاهی در کاشان به رایگان بین مردم توزیع می‌شود!
خرمی با تأکید بر این که نهادهای خدماتی مانند شهرداری باید به کمک رسانه‌های مستقل و دارای تولید محتوا بیایند افزود: یک رسانه به سه طریق داشتن یک: اسپانسر اقتصادی که در ایران به صرفه نیست، دو: اسپانسر سیاسی و جریانی که یکی دو مورد در میان رسانه‌های کاشان موجود است و سه: استقلال شخصی گردانندگان و وابسته به تولید محتوا می‌تواند سرپا بماند که رسانه مورد سوم در کاشان با مشکلات و سختی‌های عدیده‌یی دست به گریبان است.
وی خطاب به مسؤلین کاشان ادامه داد: اگر می‌خواهید هیچ رسانه‌یی در کار نباشد به همین روند سکوت خود ادامه دهید اما اگر قائل به وجود رسانه و نیاز جامعه به آن‌ها هستید مانند دادن کارت هدیه به آن‌ها کمک نکنید بلکه حق آن‌ها را بدهید چون رسانه‌ها همواره در حال ایفای بخشی از وظایف ادارات برق و آب و گاز و شهرداری هستند.
غلامیان: رسانه‌ها به شرط داشتن امنیت حلال چالش انقطاع فرهنگی و معضل ناآرامی‌های اجتماعی هستند
مدیر مسؤل پایگاه خبری کاشان نیوز و نشریه کاشان امروز سومین فعال رسانه‌یی پس از خرمی بود که پیرامون مخاطرات و دغدغه‌های رسانه‌های محلی در حوزه مصونیت و امنیت انتشار اخبار سخن گفت و در ابتدا از نشریه آرمان کاشان و از این که از فعالیت در این نشریه به دنیای رسانه ورود کرد سخن گفت.
سعید غلامیان با بیان این که ابتدا فرهنگ و در وهله دوم رسانه مستقل زیربنای توسعه جامعه هستند به ناآشنایی اغلب مدیران شهری و اجرایی از رسانه اشاره کرد و افزود: کارکرد رسانه و رسالت و ذات وجودی این نهاد در سال‌های گذشته و اخیر باعث یک سلسله سؤتفاهمات بین رسانه و ارکان دولتی شده است بدین شکل که سوگ‌مندانه باید گفت میزان شکایت نهادهای دولتی و شهری کاشان به ترتیب توسط نیروی انتظامی، شهرداری و فرمانداری از رسانه‌های محلی در بالاترین سطح خود بوده است.
وی با اشاره به این که احترام به حقوق شهروندی باید در کشور به شکل عملی رعایت شود، رسانه را به شرط داشتن امنیت، حلال مشکل انقطاع فرهنگی و چالش‌های اجتماعی سال‌های اخیر به‌ویژه رخدادهای دی سال گذشته دانست و یادآور شد: جالب است که دادستان کاشان بعد از رخدادهای دی سال گذشته در دیداری با بنده، از دلایل شورش‌ها و ناآرامی‌ها می‌گویند اما متذکر می‌شوند که حق انتشار آن را ندارید! چرا من باید آن دلایل را بدانم اما شهروندی که از رسانه‌های مستقل خبررسانی صحیح و شفاف می‌خواهد نباید از داستان مطلع شود؟
غلامیان در ادامه با تأکید بر این که همدلی و همراهی عموم مسؤلان با رسانه‌ها نسخه شفابخش گسست بین حاکمان و رسانه‌ها و البته مردم است افزود: در قسمتی از بیمارستان بهشتی کاشان نوشته شده عکسبرداری ممنوع! سؤال من این است که طبق چه قانونی و چه منطقی؟ آنجا مگر مکان عمومی نیست؟ پس احترام به حقوق شهروندی و گردش آزاد اطلاعات در کجا باید محترم شمرده شود؟
مؤمنیان: رتبه دوم شکایت ادارات از رسانه‌های محلی پذیرفته نیست اما آن را پیگیری می‌کنم
در بخش دیگری از یادمان شب خبرنگار نوبت سخن گفتن به مدیران اجرایی و شهری رسید. حمیدرضا مؤمنیان در ابتدا به تمجید از انتخاب عنوان” شب خبرنگار”و طراحی پوستر آن برای این گردهم‌آیی پرداخت و با بیان این که بسیاری از مشکلات و نکات گفته شده توسط سه فعال رسانه‌یی شهر کاشان را قبول دارد افزود: باید این نقیصه را جبران کنیم و به شخصه قصد توجیه ندارم اما در طول دو سه سال اخیر فعالیت خود در فرمانداری تلاش کرده‌ام تا ارتباط نزدیکی با رسانه‌ها برقرار کنم.
وی در ادامه کار خبرنگار و رسانه و تحکیم ارتباط مخاطب با رسانه در وانفسای کنونی را سخت و دشوار دانست و افزود: برخی از مشکلات رسانه‌ها که می‌پذیرم باید حل شود اختلاف و چالش بین آن‌ها با مسؤلان است که باید با گفت‌وگو، رایزنی و رفع موانع حل شود اما بخشی دیگر موانع، محدودیت قانونی است که شاید نتوان برای آن چاره‌یی اندیشید ولی بخش دیگری نیز بر عهده خود رسانه‌هاست.
فرماندار کاشان در ادامه با ابراز تعجب از شنیدن رتبه دوم شکایت از رسانه‌های بومی توسط دستگاه‌های اجرایی کاشان افزود: این مورد را حتمأ پیگیری خواهم کرد چون شکایت از رسانه پذیرفته نیست ولی در بین صدها خبر منتشره توسط یک رسانه ممکن است یک مورد خاص هم یافت شود که دستگاهی خواسته فلان عکس و مطلب حذف شود و این را نمی‌توان به چالشی بزرگ بین رسانه و فلان دستگاه تعبیر کرد.
مؤمنیان در خلال این قسمت از جانب سه فعال رسانه‌یی محلی کاشان در مورد صدور دستور از طرف وی به ادارات و الزام آن‌ها به ارسال جوابیه به رسانه‌ها در قبال انتشار یک مطلب و خودداری از شکایت شتابزده قبل از انتشار جوابیه و همچنین خودداری ادارات از شکایت علیه رسانه‌ها مورد خطاب قرار گرفت که تلویحأ موضوع را پذیرفت.
ابریشمی‌راد: رسانه یکی از چهار ابزار توسعه در جامعه است
شهردار کاشان نیز در ادامه و در ابتدای سخنان خود با تمجید از طراحی پوستر برنامه گفت: حقیقت ماجرا این است که خبرنگار و رسانه مانند فانوس می‌توانند به شب تاریک روشنایی ببخشند.
سعید ابریشمی‌راد با بیان این که در شبانه روز بی‌نهایت خبر و رخداد اتفاق می‌افتد یادآور شد: در این بین فقط یک عده معدود به عنوان خبرنگار بر پایه تلاش، هنر و مسؤلیت اجتماعی خود این رخدادها را ثبت و به مانایی خبر کمک می‌کنند.
وی از خانواده، مدرسه، گروه همسالان و رسانه به عنوان چهار ابزار ایجاد و بسط توسعه در جامعه گفت و افزود: واقعیت این است که فرهنگ زیربنای رشد جامعه است و هیچ تغییر مثبتی در جامعه بدون ارتقای فرهنگ صورت نخواهد گرفت و رسانه‌ها به عنوان بخش لاینفک حوزه فرهنگی می‌توانند بازوی مؤثری در جهت رشد فرهنگی شهر باشند.
شهردار کاشان در ادامه با تأکید بر عزم خود برای فراهم‌کردن شرایط سهل و بی‌دغدغه برای فعالیت خبرنگاران کاشانی بر اساس بضاعت شهرداری افزود: در آخرین نشست خبری گفتم خبرنگاران شهرستان مجموع نظرات و دیدگاه‌های خود را برای ما ارسال کنند و در مورد مجموع مشکلات خود به تفاهم برسند که چیزی تاکنون برای ما ارسال نشده که در این هنگام خرمی” مدیرمسؤل پایگاه خبری مشکات آنلاین و نشریه مردم کویر” از ارسال موارد پیشنهادی خود به شهرداری طی 10 روز گذشته خبر داد که این نکته با تأیید بذرافشان” مدیر مرکز ارتباطات شهرداری” همراه بود. خرمی البته در ادامه متذکر شد که رسانه‌های کاشان با اهداف مختلف به فعالیت می‌پردازند و طبیعی است که پیرامون حل همه مشکلات خود به تفاهم نخواهند رسید.
«حسینعلی وکیل» نایب‌رییس شورای اسلامی شهر کاشان نیز در بخشی از این آیین ضمن ارجداشت روز خبرنگار گفت: متأسفانه نگاه تخصصی به موضوعات مختلف در رسانه‌های کاشان به ندرت یافت می‌شود و به عنوان نمونه درباره پروژه بزرگ ترافیکی حدفاصل بلوار معمار تا میدان ولی‌عصر شخصأ تاکنون مطلب تخصصی و مستدلِ فنی در رسانه‌های شهر کاشان ندیده‌ام.
حسین معافی” سرپرست اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی کاشان” نیز در بخش دیگری از این آیین ضمن تبریک روز خبرنگار از شماری اقدام در دست انجام در جهت برخی گشایش‌ها در زمینه تسهیل مجوز انتشار برخی آگهی‌های ثبتی در نشریات محلی کاشان به شرط انتشار مستمر آن‌ها خبر داد.
تجلیل از دو مدیر مسؤل و سه خبرنگار
بخش انتهایی یادمان خبرنگار تجلیل از دکتر محمد امینی و سعید غلامیان دوتن از مدیران رسانه‌های مستقل شهرستان، علی مصلحی، مهدی عرشی و مهدی سلطانی‌راد از خبرنگاران و فعالان رسانه‌یی کاشان در حضور چهره‌هایی همچون خسرو اعتماد مدیرعامبل جمعیت کویر سبز کاشان، سه مقام اجرایی و شهری و دیگر حضار این آیین با اهدای تندیس ویژه شب خبرنگار بود.
اجرای این بخش را محمود ساطع بر عهده داشت و به ویژه در هنگام معرفی دکتر محمد امینی به عنوان مدیرمسؤل دیرپاترین نشریه در کاشان پس از انقلاب و تلاش‌های رسانه‌یی وی در حوزه بسط و گسترش مفاهیم اجتماعی و فرهنگ شهروندی به مدت دو دهه حق مطلب را به خوبی ادا کرد.
حضور پررنگ شماری از اهالی رسانه در کاشان، خبرنگاران و سرپرستان روزنامه های اطلاعات، جوان، جمهوری اسلامی، آرمان کاشان، تسنیم، کاشان نیوز، مشکات آنلاین، سیلک و شماری از فعالان رسانه‌یی از شهر نوش‌آباد از جمله دیگر جلوه های این آیین بود.