منکری در پوشش معروف
صادق صدقگو: «ما باید از خیلی ثوابهایمان توبه کنیم.» این سخن ساده و شاید از منظری عامیانه، کلام ماندگار مرحوم آیت الله حاج شیخ علی آقای نجفی است که بارها شنیدهام.
اشاره آن مفسر بزرگ و مردمی، به اموری است که با انجامش در ضمیرمان احساس رضایتی از کسب رضایت خدا داریم و در ظاهر آنها را مستحق ثواب و پاداش اخروی تلقی میکنیم اما در باطن به نارضایتی خلق خدا (و نارضایتی خدا) منجر شده و این تعدی به حقوق مردم، مستوجب عقوبت است.
فعالیتهایی که عموماً در پوشش امور مذهبی و یا حتی خیریه است اما خواسته یا ناخواسته، آگاهانه یا ناآگاهانه، تضییع «حق الناس» است و از این رو، در زمره گناهانی است که باید از آنها توبه کرد.
شهری که دارالمومنینش می خوانند و خواستگاه تشیع در ایران محسوب می شود، در این روزها، آماده محرم و صفر میشود و هیئات مذهبی اش در تدارک تعظیم شعائر مذهبیاند.
بزرگداشت سرور آزادگان جهان و سید شهیدان و سوگواری بر مصائبی که بر او و یارانش رفت، جزئی از شناسنامه کاشان و گِل وجود شهروندانش است و افتخار ما، پیوند تاریخ و تمدن کهن دیار سیلک با شعائر اسلامی و فرهنگ عاشورایی است. تمدّنی 7 هزار ساله و تدیّنی 1400 ساله که نه تنها محل تلاقی که هویت اصلیشان در پاسداشت «اخلاق» ، «انصاف» و «احترام» است.
از این منظر، رعایت ادب و آداب این سوگواری و عزاداری و حرکت بر محوری که حق النّاس و حقوق بیتالمال دستخوش تعدی با پوشش مذهب و شریعت قرار نگیرد، ضرورتی کتمان ناپذیر است. ضرورتی که بسان حرکت بر مرز باریک بین ثواب و گناه است و کوچکترین لغزشی را منجر به افتادن در ورطه گناه میکند.
لغزشی که عدم پاسداشت و یا عنایت به حقوق مردم و تضییع حقوق خصوصی و عمومی آنان در زمینههای مختلف، یکی از بارزترین مصادیق آن است.
طی روزهای اخیر، کلیپی در فضا مجازی منتشر شد که حکایت از تخریب سنگفرش یکی از خیابانهای کاشان توسط هیأتی مذهبی جهت نصب داربستهای ماه محرم داشت و شاید برخی دیگر نیز در روزهای آینده به عادت مألوف سالهای گذشته خود، تخریب و یا تعدیهایی از این دست را در اموال عمومی (و شاید خصوصی) داشته باشند.
تعدّی به حقوق عمومی که استفاده غیر قانونی از برق عمومی (اتصال سیم به کابل شبکه توزیع) میتواند یکی از مصادیق ساده آن باشد وتخریبهایی که عموماً با انگیزه های خیرخواهانه و خداپسندانه است اما مصداق بارز سخن مرحوم حاج شیخ علی آقا است.
متاسفانه چند سالی است که این نوع حرکات ناصواب، زیبایی فرهنگ عاشورایی را به حاشیه برده است.
از آلودگیهای صوتی و یا بصری در سالهای دور و آلودگی محیطی (ظروف یکبار مصرف) طی سالهای اخیر تا انسداد معابر و ایجاد ترافیک و نهایتاً ماجرای راه اندازی چایخانههای متعدد در خیابانهای شهر که اعتراض شدید و اعمال قانون توسط دادستان محترم و فهیم کاشان را در پی داشت، همه از مصادیقی است که حواشی را بر متن ماجرا غالب کرده است.
تعظیم شعائر دینی، تکریم مناسبات مذهبی خصوصاً سوگواری سید و سالار شهیدان، معروفی است که نباید به فعل منکر آلوده شود.
منکری که بعضاً ممکن است معروف را به حاشیه برده و خود متن اصلی و غالب در ماجرا شود و معروفی که باید به وسیله رعایت ادب و آداب آن، باعث افتخار و زینت اهلبیت(ع) باشیم که امام صادق (ع) فرمود:
کونُوا لَنا زَيْناً وَ لا تَکونُوا عَلَيْنا شَيْناً (زینت ما باشید نه باعث ملامت و سرزنش ما)