آن رویِ «پایتخت کتاب»
آقای مصطفی جوادی، رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی کاشان مدت‌هاست تلاش می‌کند تا عنوان «پایتخت کتاب» را برای این شهر کسب کند.
او در تازه‌ترین اظهاراتش گفته با توجه به عزم عمومی شهرستان برای کسب جایگاه پایتختی کتاب کشور در سال جاری، با آمادگی کامل از هرگونه طرح و ایده و نوآوری در جهت ترویج فرهنگ کتاب وکتاب خوانی حمایت می کند.
در خبری که «روابط عمومی اداره فرهنگ و ارشاد» برای خبرنگاران ارسال کرده نیامده که به دست آوردن این عنوان چه ثمره‌ای برای کاشان دارد و چقدر می‌تواند به ارتقاء فرهنگ کتابخوانی در این شهر کمک کند اما حالا که رئیس محترم ارشاد شهر به همراه سایر مسئولان تلاش می‌کند این عنوان را برای شهر کسب کند، به آنها پیشنهاد می‌کنیم «در جهت ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی» اقدام عملی برای حمایت از ناشران و نویسندگان کاشانی را در دستور کار خود قرار دهند؛ چراکه وضعیت نامناسب مولفان و نویسندگان کاشانی نه تنها زیبنده پایتخت کتاب کشور نیست، بلکه مانعی اساسی برای توسعه فرهنگ کتابخوانی است.
چندی قبل یکی از دوستان خبرنگار ما برای تهیه لیست مولفان و نویسندگان زنده کاشانی به اداره ارشاد کاشان مراجعه کرد؛ ولی لیستی را با این عنوان در اداره‌ای که باید مرجع حمایت از نویسندگان باشد، پیدا نکرد.
دوست خبرنگار ما پس از ناامید شدن از اداره ارشاد از یکی از همکاران فرهنگیِ فعال در عرصه کتاب خواست این لیست را برایش فراهم کند؛ اما این فعال فرهنگی برای او پیام فرستاد که «امروز صبح اتفاقا درجلسه‌ای که امرا قوم هم بودند این مورد مطرح شد ولی تقریبا وجود ندارد…البته میشود نگاشت»
حالا فرض کنید که کاشان پایتخت فرهنگی کتاب شد، برای «امرای قوم» که قرار است با تندیس این عنوان، عکس یادگاری بگیرند، زشت و خجالت آور نیست که در «پایتخت کتاب» حتی لیستی از نویسندگان زنده شهر وجود ندارد؟
قبل از نوشتن این یادداشت با دو تن از مولفان شهر گفتگو کردم. یکی از آنها گفت در طول این بیست سالی که در زمینه تالیف کتاب فعالیت می‌کند حتی یک مورد نشده که از اداره ارشاد کاشان یا سایر اداره‌ها در این زمینه با او تماس گرفته شود. او پس از گلایه‌های بسیار، جمله‌ای گفت که قابل تامل است. این مولف نامی کاشان گفت در این شهر دامدار نمونه را مشخص می‌کنند اما کسی از نویسندگانش سراغی نمی‌گیرد.
یکی دیگر از نویسندگانِ جوان گفت چند کتاب او به خاطر مشکلات مالی منتشر نشده و شاعر و نویسنده دیگری گفت چاپ یک کتاب مدتها وقتش را می‌گیرد اما نهایتا 20 درصد از سودِ فروش، به او می‌رسد.
حالا فرض کنید امسال کاشان به عنوان «پایتخت کتاب» انتخاب شد. برای این «امرای قوم» و رئیس اداره فرهنگ و ارشادِ پایتخت کتاب کشور، زشت و خجالت آور نیست که مولفِ نامی شهر بگوید در بیست سال فعالیتش حتی یک‌بار اداره فرهنگ و ارشاد و سایر اداره‌های شهر از او برای بررسی مشکلاتش دعوت نکرده اند.
آیا عرق خجالت بر پیشانی امرای قومِ پایتخت کتاب نمی‌نشیند که در شهرشان نویسندگانی زندگی می کنند که آثارشان به خاطر مشکلات مالی منتشر نشده است؟
دانش‌آموزانی که برای آنها صبحگاه کتاب برگزار می‌کنیم وقتی حال و روز نویسندگان این شهر را ببینند درباره ما چه قضاوتی خواهند داشت؟ برای جوانانی که چنین سخنانی را از زبان اهل مطالعه و فرهنگ این شهر می‌شنوند انگیزه‌ای برای مطالعه کتاب‌های درسی‌شان باقی می‌ماند؟
یکی از راهکارهای اساسی برای گسترش فرهنگ کتاب و کتابخوانی، ارزش قائل شدن برای اهالی فرهنگ و ارج نهادن به تلاش نویسندگان است.
بهتر است برای گسترش فرهنگ مطالعه، همه جوانب را در نظر گرفته و اقدامات اساسی انجام شود و الا به دست آوردن عنوان «پایتخت کتاب» جزء دریافت چند جایزه و لوح تقدیر، رزومه‌ای برای چند مدیر و نهایتا عکس یادگاری «امرای قوم» و نصب چند بنر تبلیغاتی در سطح شهر، ثمره‌ای برای مردم نخواهد داشت.